Louisiana Rebel Yell.: Cywilne koszule z czasów Wojny Secesyjnej

Przedstawiamy szkic Jasona Richa z Georgia Volunteer poszerzony o nasze obserwacje, dotyczący cywilnych koszul z czasów Wojny Secesyjnej.

W czasie Wojny Secesyjnej nastąpił przełom w używanych fasonach koszul. Panie w domach szyły swoim mężczyznom koszule, wg wzorów przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Jednak w latach 50-tych przyszła zmiana w konstrukcji koszul.

Nadeszła ona z Francji i dlatego nowe wzory koszul nazywano "French Pattern".

Dużą rolę we wprowadzeniu nowinek miało upowszechnienie się w latach 60-tych zarówno maszyny do szycia jak i papierowych wykrojów [co pozwoliło na szybsze i sprawniejsze wykonywanie bardziej precyzyjnych detali]

Wiele można na ten temat napisać ale skupmy się na pewnych generalnych zaleceniach dla tych, którzy chcą nosić poprawne epokowe koszule.

Koszule w XVIII i XIX wieku były traktowane jako bielizna i nie służyły do eksponowania w miejscach publicznych. Przy pracach fizycznych można było pracować w koszuli, jednak kiedy się wracało w miejsce publiczne, należało założyć przynajmniej kamizelkę.

Koszule szyte w domowych pieleszach byłe wytwarzane wg wzoru zwanego "Square Cut Pattern". Ten model miał kilka wariacji - od koszuli zapinanej na jeden guzik pod szyją, do koszuli z plisą zapinaną na kilka guzików. W każdym razie wzór był podobny. Wykrój składał się z prostokątów i kwadratów. Jedyne dopasowanie było przy szyi i przy mankietach na których były zebrane rękawy.

Wczesne koszule były robione z bielonego lnu. Pamiętajmy, że len bielony metodami domowymi ma kolor od jasnoszarego do ecru, a śnieżno biały len to wynik chemicznego bielenia chlorem. Tak więc jeśli chcemy szyć lnianą koszulę, należy szukać szarego lnu.

Używano również bawełny. Naturalny kolor bawełny to biały, więc biała bawełniana koszula jest poprawna historycznie, jednak wiadomo, że w polu trudno o utrzymanie tak pięknego koloru bielizny

W latach 60-tych pojawiają się wzorzyste materiały na koszule - paski, kratki itp.

Korpus koszuli typu "Square Cut Pattern" tworzył obszerny prostokąt sięgający uda. Ramiona posiadały wzmocnienia. Prostokątne rękawy przyszyte i zebrane przy ramionach. Mankiety szerokie na około 3 cale. Podczas noszenia kurtki czy marynarki, mankiet powinien być widoczny. Guziki i dziurki były umieszczane blisko krawędzi mankietu.

Przy koszulach zapinanych na plisę, używano zazwyczaj nie więcej niż 4-5 guzików. Przeważnie kołnierzyk był wywijany, tak żeby można było nosić muchę lub krawat.

"French Pattern" wprowadził znaczne innowacje. Korpus był bardziej dopasowany. Zwężał się w talii i rozszerzał na dole. Rękawy również były bardziej dopasowane. Zniknęły wstawki pod rękawem w pobliżu pachy i na szwie barkowym. Mankiety się zwężyły do niecałych 2 cali, a kołnierz często posiadał samą stójkę - nie był wywijany. Materiały używane posiadały przeważnie wzory, kraty itp.

W tym czasie nastąpiło też przejście z szycia ręcznego do maszynowo-ręcznego i całkowicie maszynowego. Dotyczyło to również domowo wyrabianych koszul. Maszyny do szycia upowszechniły się w latach 60-tych, jednak jak każda nowinka były początkowo drogie i nie każdy mógł sobie na nie pozwolić. Wiele z domowo szytych koszul były całkowicie szyte ręcznie.

Niezależnie od wzoru były też podobieństwa. Materiał jakiego używano to len i bawełna. Jednolite kolory i kratki były najczęściej w kolorach ziemi. Paisley i drukowane wzory również były używane, jednak były inne niż te modne dzisiaj. Wewnętrzne szwy były płaskie lub tak wykańczane żeby się nie pruły. DZiurki na guziki byly obszywane ręcznie. Guziki do koszul nie były większe niż 1/2 cala. Najczęściej używano guzików z białego szkła, twardej gumy (firma Goodyear słynęła w tych czasach z produkcji guzików), macicy perłowej, drewna. Czasami używano również metalowych. Guzików kościanych nie używano w koszulach, a jedynie w kalesonach.

Poniżej wzornik z francuskimi materiałami z lat 60-tych. Jak widać, w przypadku tkanin, różne cuda już się robiło, ale co do bielizny chyba nie ma co szaleć.